Kök Hücrede Yeni Buluş

İngiltere ve Kanada'da bilim adamları, pek çok hastalığın tedavisinde kullanılabilecek kök hücreleri tıpta kullanmanın önündeki önemli bir engeli aştıklarını açıkladılar.

Şimdiye kadar ya insan embriyolarından ya da kanser riskini göze alarak yetişkinlerin hücrelerinden üretilebilen kök hücreler, artık hastaların kendilerinin hücrelerinden ve onlara zarar vermeden üretilebilecek. İnsan vücudunda her tür dokuya dönüşme potansiyeli taşıyan bazı hücrelerin bulunduğu, bilim adamlarının yaklaşık yüz yıldır malumu...

Kök hücrelerin, tedavisi zor veya mümkün olmayan bazı hastalıkların tedavisinde kullanılabileceği de biliniyordu. Ancak, elde edilme biçimleri nedeniyle, bu hücrelerin, tedavi amaçlı kullanılmasının önünde şimdiye kadar önemli engeller vardı.

Kök hücre elde etmenin yollarından biri, bu hücreleri insan embriyolarından almak. Bunu yaparken de, doktorların insan embriyosuna zarar vermeyi göze almaları gerekiyordu.

Bu da tabii, hem tıbbi hem de etik açıdan birçok soruna yol açıyor. Çünkü, hasta bir insanı tedavi etmek için, bir insan embriyosu gibi başka bir canlı organizmaya zarar verilmesi gerekiyor.

Diğer bir yöntem de, kök hücreleri yetişkinlerin deri hücrelerinden elde etmek. Ama bilim adamları şimdiye kadar, bunu insanlara zarar vermeden elde etmenin bir yolunu bulamamışlardı. Çünkü, yetişkinlerden kök hücre elde etmek için vücuda tehlikeli virüsler enjekte elde etmek gerekiyordu.

Şimdi ise İngiltere ve Kanadalı bilim adamları, yetişkinlerin vücudundan, onlara zarar vermeden kök hücre elde etmenin bir yolunu bulduklarını söylüyor. Bu yeni yöntemde, yetişkinlerin deri hücrelerine bazı genler yerleştiriliyor. Bu genler, hücreler üzerinde bir zaman makinesi etkisi yaratarak, bu hücreleri ilk zamanlarına geri çeviriyor ve kök hücre haline getiriyor.

Yeni yöntemin en kritik yönü ise vücuda yerleştirilen bu genlerin geri çağrılabilmesi. Dolayısıyla, kişi üzerinde herhangi bir olumsuz etki kalmıyor. Bilim adamları, bu yeni yöntemin geniş çaplı uygulamasının yaklaşık on yıl alabileceğini öngörüyor.

Kanser ile Savaşta Devrim Olacak Buluş

   ABD’de bilim adamları milyarlarca sağlıklı hücre arasına sızmış tek bir kanserli hücreyi bile ayırt edebilen yeni bir kan testi geliştirdi.
Harvard Üniversitesi tıbbi araştırmalar birimi tarafından geliştirilen kan testi sayesinde kanser ile mücadele de yeni bir devrim açacağını savunan buluş sahipleri, bu yeni testin üç ya da beş sene içinde piyasada olacağını dile getirdi.

    Kan testi, üzerinde binlerce yapışkan noktanın bulunduğu mikroçiple yapılıyor. Yapışkan noktalar, mikroçipin üzerine kan damlatıldığında kanserli hücreleri yakalıyor. Bu test ile laboratuvar ortamında sadece iki çay kaşığı kadar bir kanın incelenmesiyle 4 önemli kanser türünün daha başlangıç safhasındayken teşhis edilebilmesine olanak sağlıyor.
   Testi geliştiren bilimadamlarından Harvard Üniversitesi Biyomühendislik Profesörü Mehmet Toner'e göre, başta kolon, göğüs, prostat ve akciğer kanseri olmak üzere birçok kanser çeşidinden hücreyi milyarlarca sağlıklı hücre arasından ayırtedebilen testin kullanılmasi sayesinde kanser ilk hücresiyle varolmaya başladığı anda saptanabilecek. Testin başka bir faydası ise kanser tedavisi olan insanların ilaçlara verdiği cevap daha erken öğrenilebilecek olması.

İLAÇ ETKİSİ 2 GÜNDE ANLAŞILACAK
Normal şartlarda ilaç ya da kemoterapi tedavisi gören kanserli bir hastanın tedaviye verdiği cevap, tedaviden 2 ay sonra bilgisayarlı tomografi ile takip edilerek öğreniliyor. Eğer tomografi sonuçlarında tümör küçülmemişse, hastaya yeni bir ilaç tedavisi aranıyor. Harvard Üniversitesi'nden bilimadamlarının öncülük ettiği yeni kan testi sayesinde ise hastanın kanı, ilacını alımından bir sonraki gün analiz edilebilecek ve ilacın tüm etkileri nedenleriyle birlikte çok kısa bir süre içerisinde anlaşılabilecek.


HARVARD'IN TÜRK DAHİSİ
Profesör Mehmet Toner 1958'de İstanbul'da doğdu. İstanbul Teknik Üniversitesi makine mühendisliği bölümünden mezun olduktan sonra ABD'nin saygın üniversitelerinden MIT'de (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü) doktorasını tamamladı. Bugün Harvard ve MIT üniversitelerinde doktora öğrencilerine ders veren Toner, kriyobiyoloji ve biyomedikal alanlarında çok sayıda kitap ve makaleye imza attı.